Binnen het geloofsgebruik en ook binnen de architectuur worden veel voor de gewone mens ongebruikelijke woorden gebruikt. Deze lijst bevat een verklaring, gebaseerd op www.wikipedia.nl
De encyclopedie wikipedia is een internationaal project waarbij iedereen een bijdrage kan leveren

Angelustoren
De naam Angelustoren wordt in de bouwkunst gebruikt om de toren boven de viering in een kerk of kathedraal waarin de Angelusklok hangt aan te duiden.

balustrade
Een balustrade is een hekwerk aan de rand van bijvoorbeeld een balkon, trap of daktuin. De balustrade dient om te beschermen tegen het vallen van iets met een geringe hoogte zoals een balkon en wordt ook wel voor de sier gebruikt. De balustrade bestaande uit een rij balusters, aan de bovenzijde verbonden door een ligger (leuning).
Ten onrechte wordt de term balustrade vaak gebruikt voor onder meer de galerij van flatgebouwen (dat is de werkelijke balustrade plus het achterliggende loopvlak).

beeldenstorm
De Beeldenstorm is de verzamelnaam voor een serie vernielingen van Rooms-Katholieke heiligdommen, die plaatsvond tussen 10 augustus en oktober 1566 in de Nederlanden. De Beeldenstorm begon in Steenvoorde, in Frans-Vlaanderen. Indirect leidde de Beeldenstorm tot het uitbreken van de Tachtigjarige Oorlog en het ontstaan van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
Tijdens de Beeldenstorm werden honderden Rooms-Katholieke kerken, kapellen, abdijen en kloosters met hun inhoud (altaren, beelden, doopvonten, koorgestoelten, preekstoelen, orgels, kelken, schilderijen, kerkelijke boeken en gewaden) en zelfs het stuukwerk aan de binnenkant totaal vernield door woedende menigten.

consecratie
De consecratie vormt het moment in de viering der eucharistie, waarop het (gedesemd of ongedesemd) brood en de wijn veranderen in het Lichaam en Bloed van Christus (dit wordt transsubstantiatie genoemd). Volgens de oosters-orthodoxen is ook de zogenaamde epiclese voor de geldigheid van het sacrament noodzakelijk, volgens de katholieken voldoen alleen de instellingswoorden, hoewel ook de katholieke liturgie vanouds de epiclese kent.

fleuron
Fleurons zijn bladeren op rangkronen (kronen bovenop adellijke wapenschilden

franciskanen
Kloosterorde

grisaille
Een grisaille is een klein schilderwerkje waarbij men alleen maar tinten aanbrengt, zoals grijs of bruin. Vaak zijn grisailles boven deuren of in de hoeken van een plafond aangebracht. Een specialist op dit gebied was Jacob de Wit (1695-1754). Vaak wordt dan ook van "witjes" gesproken. In Amsterdam zijn veel "witjes" bewaard gebleven.

De grisailletechniek wordt vaak aangewend om beeldhouwwerk te imiteren zoals op de achterzijde van het retabel van het Lam Gods van Van Eyck.

Iconografie
Iconografie is een belangrijke tak van de kunstgeschiedenis en houdt in het bestuderen en beschrijven van onderwerpen in de beeldende kunst.
De iconografie gaat in op de diepere betekenis van het onderwerp en de details in een kunstwerk. Dit kan gaan om duidelijk aanwezige voorstellingen zoals: die man aan het kruis is Christus, maar ook om kleinere verwijzingen die expliciet door de kunstenaar zijn aangebracht. Een voorbeeld hiervan is een rog die op zijn kop in een stilleven hangt, deze zal veelal een seksuele toespeling zijn.
Iconografie als woord is afgeleid van de Griekse woorden 'εικων' en 'γραφειν' die beeld en schrijven betekenen, letterlijk is iconografie dus beeldbeschrijven. Dit is ook het voornaamste wat in de iconografie gedaan wordt, het aangezicht van een kunstwerk beschrijven en soms dateren en toeschrijven aan een kunstenaar.
 

kruisbeuk
Het transept, kruisbeuk of dwarsschip is oorspronkelijk een onderdeel van een romaanse of gotische kathedraal, maar komt ook bij latere bouwstijlen voor.
De plattegrond van een gotische kathedraal heeft altijd de vorm van een kruis. Dit kruis bestaat uit een lange ruimte (het schip), met aan het verste einde achter het altaar (dat midden op de kruising staat) het koor in het oosten, dit alles al dan niet met nevenruimten (de zijbeuken); en een haaks daarop staande kruisbeuk (transept), dat noord-zuid is georiënteerd. Bij sommige later gebouwde kerken is het transept even lang als het schip; men spreekt dan van centraalbouw.

kruisbloem
Een kruisbloem is een gebeeldhouwd element in de vorm van een kruis en werd meestal gebruikt als de bekroning van pinakels, frontalen (@wimberg) of geveltoppen uit de Gotische bouwkunst.

monstrans
De monstrans of ostensorium (van het Latijnse "ostendere," dat "laten zien" betekent) is een onderdeel van het liturgisch vaatwerk in de Rooms-Katholieke Kerk. Het is een houder, meestal van metaal, waarin de geconsacreerde hostie wordt getoond.

natuurpinakel
Een Pinakel of fiaal of fioel is een torenvormige versiering bovenop een steunbeer of luchtboog. Behalve dat de pinakel dient ter versiering, heeft de pinakel ook tot doel het gewicht van de steunbeer te vergroten, zodat de steunbeer meer druk van de luchtbogen kan opnemen.

oksaal
Een doksaal, ook wel oksaal of jubee genoemd, is een houten of stenen wand die in een kerk het schip scheidt van het priesterkoor.
De term doksaal is afkomstig van het Latijnse woord voor rug: dorsa. De term jubee is ontleend aan "Jube, domine, benedicere" (Heer, wil mij zegenen). Het is het verzoek van de diaken voordat deze zich voor het lezen van het evangelie naar de ambo bij het doksaal begaf.

priesterkoor
Het koor ook Hoogkoor is in de Westerse bouwkunst de van het schip afgescheiden ruimte waar zich het hoofdaltaar bevindt. Andere namen zijn sanctuarium en presbyterium. Meestal bevindt deze zich aan de oostkant van een kerk of kathedraal. Dit wordt oriëntatie genoemd.
Het koor is ontstaan uit de apsis. De monniken en hun liturgie kregen een plaats buiten de kerk van het klooster, in de gewone parochiekerken en kathedralen. Die liturgie bestond uit het dagelijks gebed op een aantal vaste momenten, waarbij ook gezongen werd. De monniken kregen, vanwege hun bijzondere plaats in de kerkelijke gemeenschap, ook een bijzondere plaats in het kerkgebouw. Zij kregen een afgescheiden plaats bij het hoofdaltaar. Het hoofdaltaar werd in de apsis geplaatst in plaats van tussen apsis en schip, in de kruising of de viering. De apsis werd verlengd in oostelijke richting en aan de zuid- en noordzijde van het op deze manier ontstane koor werden koorbanken geplaatst. De monniken zaten tussen schip en altaar in.
Naarmate de kerkarchitectuur zich verder ontwikkelde werd ook meer symboliek in de architectuur gelegd: naast de kruisvorm van de kerk moest het koor en de apsis samen omgeven zijn door 12 pilaren, wat de 12 apostelen symboliseerde. De 4 pilaren aan de 4 hoeken van de kruising.

wimberg
De Frontaal of wimberg, wimperg of windberg is een driehoekig gevelelement boven vensters en portalen. Vooral in de gothiek werd dit veel toegepast en werd boven de archivolten van het hoofdportaal nog extra versiering in de vorm van een frontaal geplaatst. Het frontaal was altijd rijkelijk versiert met beeldhouwkunst.

zijbeuk
Een zijbeuk is in de christelijke kerkenbouw een ruimte die evenwijdig loopt aan het middenschip. De zijbeuken zijn meestal lager dan het middenschip. Als ze even hoog zijn spreekt men van een hallenkerk.
Als een kerk al voorzien was van een zijbeuk, werd deze in de Middeleeuwen vaak uitgebreid met meerdere zijbeuken, zoals te zien is bij de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal (Antwerpen) met 3 zijbeuken aan beide zijden en bij de Sint-Janskathedraal in 's-Hertogenbosch met 2 zijbeuken aan beide zijden. Als de stad na al deze bouwactiviteiten nog steeds genoeg geld had, werden er vaak nog een rij kapellen naast de zijbeuken gebouwd, die bestemd waren voor de belangrijke heiligen van de betreffende stad.